Kayaçlar Nelerdir?  

2 Nisan 2022

Kayaçlar Nelerdir?  

Kayalar mineral topluluklarıdır; minerallerden veya kaya parçalarından oluşurlar. Kayaçlar oluşum koşullarına ve kökenlerine göre magmatik, metamorfik (metamorfik) ve tortul (tortul) olmak üzere üç kategoriye ayrılır. Yer kabuğunu oluşturan tüm kayaçların kökeni magmadır. Magma soğudukça önce magmatik kayaçlar oluşur. Tortul kayaçlar, magmatik kayaçların çözünmesi ve ayrışması ve farklı büyüklükteki malzemelerin çukurlarda birikmesiyle oluşur. Metamorfik kayaçlar, magmatik ve tortul kayaçların mineralleri ve yapısı yüksek sıcaklık ve basınç altında değiştiğinde meydana gelir. Kayaların sürekli değişmesine kaya döngüsü denir.  

Püskürük (Katılaşım) Kayaçlar  

 Kayaçlar nelerdir sorusunun ilk kategorisi püskürük kayaçlarıdır. Magmanın dünyanın farklı yerlerinde soğuması ile püskürük kayaçlar oluşur. Genellikle kristal bir yapıya sahiptirler. Soğuma süresine bağlı olarak iri taneli veya ince taneli olabilirler. Hava ile temas derecesine göre açık veya koyu renkli olabilirler.  

İç Püskürük Kayaç: Magma, yerkabuğunun oldukça derinlerinde soğur ve katılaşır. Bu şekilde kayalar oluşur. Diorit, granit ve gabro bu kayaçların örnekleridir.  

Dış Püskürük Kayaç: Magma yerin derinliklerinden yükseldikçe soğur ve katılaşır. Bu şekilde dış magmatik kayaçlar oluşmaya başlar. Hem bazalt hem de andezit dışsal magmatik kayalardır. Dış magmatik kayaçlar da volkanik faaliyetler sonucu lav püskürmeleri ile  oluşur. Bu lavlar denizaltının altında katılaşır. Suyu emen bu kayalar, yeşil renkte katı kayaçlar, özellikle de serpantin olarak bilinen kaya türü oluşturur. Bu kayaçlar dış magmatik kayaçlara örnektir. Dıştaki magmatik kayaçlar çok hızlı  soğur ve bu nedenle onları içeren mineraller ince tanelidir.

Metoformik (Başkalaşım) Kayaçlar  

 Magmatik  ve tortul kayaçların aşırı ısı ve basınç altında metamorfizması sonucu oluşan kayalardır.  

Tortul Kayaçlar  

 Dış kuvvetlerin kayaları aşındırması, taşıması ve çukur ortamlarında birikmesi sonucu oluşurlar. *Genellikle hiyerarşik bir yapıya sahiptirler. İçinde fosil bulunabilen tek kayaçtır. (organik tortu)  

Fiziksel  (Kırıntılı - Mekanik)  Kayaçlar  

 Dış kuvvetlerin (akarsular, buzullar, rüzgar, dalgalar vb.) taşıdıkları malzemeyi ocak alanında aşındırması ve biriktirmesiyle oluşurlar. Sementasyon vardır.  

 Kimyasal Tortul Kayaçlar  

Suda çözünür maddelerin çökeltilmesiyle oluşurlar. Karstik kayaçlar ( Kimyasal kayaçlar) Türkiye'nin Akdeniz bölgesinde görülür. Meydana gelen şekiller: Sarkıt, dikit, sütun (mağara) kanyon vadisi, düden, uvala, dolin, lapya, polye.   

Yorumlar

İlk yorumu siz yapın!

Yorum Yap

Lütfen adınızı giriniz!
Lütfen puan seçin!
Lütfen bir yorum yazın!

İlgili Yazılar

Meğer Makinemizde ki Bardaklar Bu Nedenle Çiziliyormuş

21 Eylül 2023

Bulaşık makinesi, deterjanın kalitesi, çok sık yıkama yapmak, yüksek ısıda yıkamak gibi ...

Mikrodalga Fırın Hangi Amaçlar İçin Kullanılır?

19 Eylül 2023

Mikrodalga fırınlar teknolojinin ilerlemesi ile birlikte mutfaklarımızda yer almaya başlayan ...

Plüton Neden Artık Bir Gezegen Değil?

30 Temmuz 2022

Plüton Neden Artık Bir Gezegen Değil?Plüton bir cüce gezegendir. Plüton’un Amerikalı as...

Zaman Yolculuğu Mümkün Müdür?

29 Temmuz 2022

Zaman Yolculuğu Mümkün Müdür?Eski zamanlarda olsaydık bunu sorduğunuz için alay konusu o...